Yin en Yang

Yin en Yang Foto: Heidi Borgart

Dertig jaar nog maar... Dertig jaar geleden viel de Berlijnse muur en zegevierde ook het kapitalisme en het internationaal zakendoen. De grens der grenzen was niet meer, Oost- en West-Duistland werden weer één en Europese samenwerking kon verder uitbreiden.

De afgelopen dertig jaar hebben dan ook in het teken gestaan van een versnelling in internationalisering. De wereld is gevoelsmatig kleiner geworden. Technologie heeft hier uiteraard aan bijgedragen en tegenwoordig bestel je net zo eenvoudig je kerstinkopen via Alibaba.com als dat je naar de Bijenkorf gaat. Voor ondernemers zijn de kansen enorm, als je een goed product hebt is het opschalen van je business eenvoudiger dan ooit. Nederlandse bedrijven zoals Adyen en Booking.com opereren in no-time op wereldniveau.

De grenzen leken even weg te zijn... Maar natuurlijk is er een keerzijde aan al dit succes. Elk voordeel heeft nou eenmaal zijn nadeel en andersom. De Noord- en de Zuidpool, Yin en Yang et cetera. De wal keert toch eigenlijk altijd het schip. Grote internationale partijen vagen lokale partijen weg, denk maar aan Facebook en Hyves.

Als tegenantwoord op internationalisatie ontstaan bewegingen zoals Brexit en America First van Trump. Voor mensen die niet de vruchten plukken van internationalisering en/of digitalisering zijn dit welkome geluiden. Sterker nog, als je koopkracht en je toekomstperspectief zichtbaar achteruit gaan, dan moet het gewoon anders. Weet dat elke Amerikaanse president sinds Reagan de slogan ‘Make America Great Again’ gebruikte in hun campagnes. Het geduld is op, een nieuwe grens wordt gesteld.

Ook moeder aarde begint duidelijk een streep te zetten. Tot zover en niet verder. Het bewustzijn hierover neemt toe en groene partijen in de Westerse Wereld winnen aan populariteit. In Nederland komt dit uiteraard tot uiting in de stikstofproblematiek en worden ondernemers direct heftig getroffen in hun ondernemen. Bouwbedrijven en agrarische ondernemers worden geconfronteerd met veel onzekerheid over de continuïteit van hun onderneming. We mogen binnenkort niet harder dan 100 rijden en als we daar over tien jaar op terugkijken is dat waarschijnlijk de makkelijkste maatregel. Makkelijk? Het mag toch geen opgave zijn om een leefbare planeet achter te laten, of lopen we dan tegen onze persoonlijke grenzen aan?

Grenzeloos ondernemen heeft denk ik nooit echt bestaan. Het is aan de ondernemer om heel goed te begrijpen welke grenzen er zijn, welke er vervagen en welke nieuwe er aan het opkomen zijn. Daarbij neemt de complexiteit van de wereld toe. Alles is met elkaar verbonden en staat met elkaar in verband. Veranderingen gaan sneller en de impact is groter dan ooit. Om een goed beeld te krijgen is samenwerken cruciaal, alleen dan kan krijg je een beeld vanuit verschillende perspectieven. Dan zijn grenzen tegelijkertijd een bedreiging en een kans voor ondernemen. Yin en Yang of zoiets.

Jan Feenstra (42 jaar) is directievoorzitter van Rabobank Haarlem en Omstreken. Hij woont met zijn vrouw en twee kinderen (12 en 8) in Bennebroek, maar zijn wortels liggen in Friesland.

 


Reacties

WhatsApp us!