Innovatie? Hatsikidee! Dat is de titel van een recente column van Erik de Vlieger op Nieuws.nl. Hij schreef dat innovatie een inhoudsloze term is en dat hij zich ergert aan inhoudsloze termen. Dat laatste kan ik mij voorstellen, maar ik vraag me af of het eerste klopt.
Ik ben het wel met hem eens dat ‘vooruitgang’ een (beter?) alternatief is als term. Eén ding is helder, innovatie moet geen doel zijn maar een middel om bedrijfsdoelen te bereiken. Een belangrijke leidraad om voorgenomen innovatie telkens aan te toetsen, is de vraag waar u heen wilt met uw bedrijf. Vooruit, dus.
De term innovatie gaat hand in hand met de term concurrentie. Innoveren noopt in veel gevallen tot samenwerking binnen de diverse schakels. Heb je het over samenwerking, kan het mededingingsrecht niet buiten beeld blijven. In het mededingingsrecht is de traditionele visie dat concurrentie noodzakelijk is ten faveure van de consument. Vanuit de gedachte van de sociale markteconomie gaan er steeds meer stemmen op om naast het belang van vrije concurrentie andere doelen mee te wegen. Het kartelverbod geldt niet voor overeenkomsten die bijdragen tot verbetering van de productie of van de distributie of tot bevordering van de technische of economische vooruitgang, mits voldaan wordt aan een aantal voorwaarden. Dat biedt ruimte om ook afwegingen als milieu, duurzaamheid en innovatie daar een duidelijke plaats in te geven. Mededingingsautoriteiten zullen er in de toekomst niet gemakkelijk aan ontkomen om de mededingingsnormen soepel te hanteren en niet star vast te houden aan ´consumer welfare´. Een vooruitgang, dus.
Tijdens de 17e mededingingsrecht jaarconferentie van de International Bar Association (IBA) op 13 september 2013 in Florence, sprak Joaquín Almunia (Europees Commissaris voor Mededinging) over de vele manieren waarop het mededingingsbeleid de innovatie kan beschermen en bevorderen. Hij noemde de nieuwe staatssteunhandleiding rond doelgerichte steun voor Onderzoek & Ontwikkeling-projecten, die behalve de uitbreiding van het toepassingsgebied tot nieuwe categorieën van steun ook hogere meldingsdrempels en vereenvoudigde regels bevatten. Concurrentieverstorende praktijken kunnen een bedreiging vormen voor innovatie. Almunia gaf als voorbeelden het kartel van producenten van beeldbuizen voor televisies en computers alsmede de boetes in die sector tegen vijf kabelboomfabrikanten. In met name de ICT-sector kan innovatie ook het mededingingsbeleid bevorderen. Denk daarbij aan de toezeggingen in het kader van de illegale praktijken rond e-books, het lopend onderzoek betreffende Google’s zoekalgoritme, de zaak tegen smartphone fabrikanten inzake standaardessentiële patenten.
Vooruitgang en concurrentie. Deze termen passen ook bij de Top 50 van Machtigste personen van Leiden, die in deze editie weer wordt gepresenteerd. Ik hoop dat er dit jaar meer vrouwen in deze lijst staan. Daarin is namelijk nog wel wat vooruitgang te boeken. Mannen en vrouwen zijn niet gelijk. In die zin moet je ook geen gelijkheid nastreven. Mannen en vrouwen kunnen wel hetzelfde bereiken. We moeten werken aan hoe mannen en vrouwen zichzelf en elkaar waarnemen. U kunt erover lezen in het boek van Sheryl Sandberg, COO van Facebook (op de Fortune-lijst van ‘50 Machtigste Vrouwen’ en door Times uitgeroepen tot een van de invloedrijkste personen ter wereld) “Lean in: vrouwen, werk en de weg naar succes”. Vooruit!
Pietia Laarhoven-van der Mark
