Foto: John Brussel
Er gloren mooie tijden voor de Leidse bioscoopliefhebber. En ook voor mensen die nu nog zelden of nooit naar de film gaan, als het aan Gideon Boer en Govert de Kok ligt. Met de komst van niet één, maar twee nieuwe filmpaleizen de komende jaren, hopen de twee ‘regisseurs’ van de Leidse bioscoopwereld de stad nog meer te verbinden. Zoals een goede film de kunst van het weglaten beheerst, ondernemen Gideon en Govert ongemerkt grenzeloos. Op hun eigen manier.
“I think this is the beginning of a beautiful friendship”, mijmert Captain Renault tegen Rick Blaine aan het einde van de filmklassieker ‘Casablanca’. Een begin van een mooie vriendschap was het zeker toen Gideon en Govert elkaar als vierjarigen leerden kennen. Dat het ook het begin was van een mooi ondernemerschap, zullen ze toen nog niet hebben durven bevroeden.
Aan de hand van Gideons vader, Jan Boer, de voormalig eigenaar van o.a. het Kijkhuis en Trianon, krijgen ze films met de paplepel ingegoten. “En dan vooral Spaghettiwesterns. Dat was zíjn jeugd en moesten en zouden we meebeleven. Daar is onze filmliefde dan ook begonnen. Govert bracht mij dan weer Jean-Claude Van Damme bij. Die vroege uiteenlopende smaken werden representatief voor onze brede filmsmaak en het idee dat film voor iedereen is.”
Zet drie filmliefhebbers bij elkaar en het duurt even voordat het interview goed en wel kan beginnen. Er is discussie over welke versie van ‘Bad Lieutenant’ beter is, hoe goed een film uit 1927 met live pianomuziek kan zijn en hoe het ervoor staat met de klassieke filmintegratie bij de jeugd. Toch gaan we uiteindelijk over naar het verhaal van de bioscopen en vooral wat er nog komen gaat.
Van Praathuis naar alle bioscopen
De heren vertellen hun ‘origin story’, zoals tegenwoordig de meeste filmreeksen ook doen. “Mijn vader beheerde het Praathuis en later ook het Kijkhuis 1.0, een klein zaaltje vlak achter het Praathuis. C&A moest en zou op die plek komen en ze brachten 12 advocaten mee. Met de opbrengst wilde hij enkel een nieuw Kijkhuis (2.0) bouwen, dus hield hij voet bij stuk voor de benodigde zes ton, wat ze uiteindelijk ook hebben betaald. Daarmee werd het huidige Kijkhuis gerealiseerd.”
Dat Kijkhuis werd een van de unieke filmhuizen in Nederland, dat bestaat zonder subsidie en het liep dermate goed dat de stichting teveel winst kreeg. Govert: “Lang kun je dat wegzetten als investeringsreservering, maar op een gegeven moment trok de belastingdienst toch aan de bel.” Gideon vult naadloos aan: “Een accountant en jurist verzonnen in 1994 een constructie waardoor Trianon werd gekocht.” Lido bleef over en kon uiteindelijk de concurrentie niet weerstaan. Zo werd curieus genoeg de Stichting Gesprekscentrum eigenaar van alle Leidse bioscopen. “Dat was niet helemaal de bedoeling en op verzoek van de stichting hebben we toen een management buy-out gedaan.”
Kijkhuis 3.0
Hoewel de bioscopen zeker buiten corona goed lopen, werd er ook naar andere steden gekeken. Daar zorgden nieuwbouwcomplexen met ingebouwde horeca voor een enorme boost in bezoekersaantallen. Govert: “Steden als Arnhem en Amersfoort hebben al lang een multiplex en jaarlijks rond de 800.000 bezoekers. Voor de bouw van die nieuwe bioscopen zaten ze op dezelfde aantallen als Leiden. We zijn ook gaan zitten en bedachten dat we terug wilden naar de twee kernwaarden van de bioscoop: een perfecte technische kant voor een optimale kijkbeleving én dat beleven met anderen om je heen. Daarin speelt horeca-integratie een cruciale rol.”
'Wat als ze straks bij de verbouwing op een galjoen stuiten?'
Momenteel hopen ze in het eerste kwartaal van 2025 het Kijkhuis 3.0 op de Lammermarkt te openen. Met vijf zalen, horeca én een zolderruimte die voor allerlei culturele doeleinden kan worden ingezet. “Daarmee komt een oorspronkelijke wens terug van de oude baas en kunnen wij bijdragen aan een meer integrale cultuurbeleving in Leiden.” Govert: “Er zijn in het cultuurkwartier weinig plekken om culturele instellingen bij elkaar te krijgen. Het zijn vaak gesloten bastions. Met zo’n ruimte hopen we een brug te slaan tussen de verschillende instellingen en breder tussen verschillende groepen in de samenleving.”
De Geus
De multiplexbioscoop en geïntegreerde woontoren De Geus hopen ze een jaar later te openen. Voor beiden ‘hopen’, omdat er vaak beren op de weg zijn. Govert: “De eerste plannen voor een multiplex achtige bioscoop bij het stationsgebied waren er al in 1981. En nee, haha, die plannen waren niet van ons. We waren vier jaar oud. Je ziet wel hoelang zo’n proces kan duren. Voor het nieuwe Kijkhuis hebben o.a. vleermuizen en een plots naar binnen gevlogen gierzwaluw al voor oponthoud gezorgd. Het zit ook nog eens op de noordgrens van het Romeinse Rijk. Wat als ze straks bij de verbouwing op een galjoen stuiten?”
“Voor De Geus wonnen we een wedstrijd en gaat een multiplex op de Paardenwei gelukkig niet door. Wil je echt dat er allemaal horeca mee vertrekt uit de binnenstad, vroegen we ons af?” Nu komt er een schitterend gebouw dat de leefbaarheid én levendigheid zal bevorderen. Met acht filmzalen met de nieuwste technieken, die ook dienst kunnen doen als congrescentrum, twee restaurants, een enorme fietsenkelder en 120 woningen. “Het tweede restaurant is er een beetje bij toeval gekomen. In de Omgevingsvisie bleek dat de geluidseisen naar een restaurant soepeler waren dan woningen, dus kwamen we er uiteindelijk op uit een tweede te realiseren. Tussen de bioscoop en de woningen in, met tafeltjes die in de open lucht uitkijken op de historische binnenstad.”
De grenzen tot de bioscoop laten vervagen
Zo komen er straks maar liefst vier bioscopen in Leiden. Ieder met zijn eigen kenmerken en gespitst op een ander publiek. Momenteel is er in Leiden al een pilot bezig waarmee ze een zo groot mogelijk publiek willen bedienen. “We hebben een voorstel gedaan bij Cineville. Wat als we onze commerciële bioscoop ook toegankelijk maken met de Cinevillepas – normaal gereserveerd voor filmhuizen? Dan maken we een breder publiek enthousiast, dat met sommige films ook naar het Kijkhuis te trekken is. Dat is helemaal in lijn met de wens naar meer inclusiviteit en diversiteit.”
Het loopt enorm goed. “Er is een enorme toename onder jeugdige pashouders in Leiden en zo maken we de bioscopen verleidelijker voor een jong en divers publiek en de bioscoop bestendiger voor de toekomst.” Of er in die toekomst ook nog papieren kaartjes zullen zijn, vragen we ons af? Gideon en Govert raken druk in conclaaf of het eerste kaartje van De Geus gescheurd of gescand zal worden en wie van de twee dat voor zijn rekening zal nemen. Zonder te wachten op de aftiteling maakt de interviewer zich stilletjes uit de voeten.
BIOSCOPEN LEIDEN
Trianon – Lido – Kijkhuis
www.bioscopenleiden.nl
