Belasting betalen is noodzakelijk, uiteindelijk krijgen wij er ook het nodige voor terug. Van belang is wel dat het eerlijk gebeurt, dus heffing en inning van belastingen gebaseerd is op deugdelijke wetgeving. Een wirwar aan regels maakt de uitvoerbaarheid van wetgeving echter onmogelijk. Gevolg: Tegenstrijdige beslissingen die neigen naar willekeur. Het risico is dus groot dat er met twee maten wordt gemeten.

Stel je eens voor dat een bouwbedrijf in plaats van huizen auto’s zou gaan bouwen.

Nog even, en dan kunnen de ambtenaren van de afdeling Burgerzaken in de gemeente Gouda op zoek naar een nieuwe baan. De notarissen doen er ook verstandig aan rond te gaan kijken, net als de postbode, belastinginspecteur en schooljuffrouw. Jammer voor hen, maar de lantaarnopsteker is ook al lang uit het straat beeld verdwenen, daar gaan we niet sentimenteel over doen.

Building the future, dat is wat de afgelopen maanden in rap tempo is gebeurd. Zonder urenlange vergaderingen over het pakket van eisen, zonder aanvraag van een omgevingsvergunning en zelfs constructieberekeningen bleven achterwege. De bouw van de nieuwe toekomst ging ‘spontaan’ van start.

Is het glas halfvol of half leeg? Positiviteit is voor mij de brandstof van mijn leven. Ik krijg oprechte irritaties van negatieve mensen. Natuurlijk kan je stevig balen. Zeker als het gegrond is. Maar het leven gaat door. Je moet door. Ik weet heel goed het verschil tussen opportunisme en positiviteit. Een lastige balans, maar ik zoek graag de grenzen ervan op. Want baat het niet, dan schaadt het niet.

De Nederlandse voetbalvelden zijn stil en leeg. Onze cultuursector is lam geslagen. En de complete eventbranche wordt hard getroffen door Corona. In de nieuwe 1,5 meter samenleving staat deze branche plots buitenspel. Want wat kan er nu wel nog en wat niet? En hoe zien de komende, onzekere maanden er uit voor eventbureaus, organisatoren en bedrijven die leven bij de gratie van live communicatie?

In mijn praktijk merk ik dat bedrijfsopvolging vaak een lastige opgave is binnen familiebedrijven. Bijvoorbeeld de oudste zoon die meent het hiërarchische recht te hebben op de troonopvolging, maar waarbij de jongste dochter eigenlijk veel geschikter is. Of de tandenknarsende vader die na de overdracht zijn kinderen het bedrijf om zeep ziet helpen, want al die innovaties en vernieuwingen kosten alleen maar geld, zonder dat ze iets opbrengen. Daar zou deze column eigenlijk over gaan.

Onlangs werd mij gevraagd een column te schrijven voor INTO business. Dat moest dan prikkelenden uitdagend zijn en ik mocht zelfs een beetje schoppen tegen de heilige huisjes. Daar heb ik toch even over moeten nadenken.

Het thema van deze uitgave is het “familiebedrijf”. Eerst maar eens even opgezocht wat dat nou eigenlijk betekent. Volgens de Europese definitie, die ook gehanteerd wordt door het CBS, betekent het eigenlijk helemaal niets. Rond de 80% van de bedrijven voldoet er aan. Het komt er op neer, dat ieder bedrijf waar een natuurlijk persoon de baas is, een familiebedrijf is.

Van je familie moet je het hebben, dat is mooi. Maar het spreekwoord ‘met je familie moet je wandelen, niet handelen’ bestaat ook. Verschillende kwesties en dilemma’s kunnen zich voordoen. Gedacht kan worden aan de eigendom van het familiebedrijf, het bestuur, de opvolging, de waardering van aandelen, zeggenschap, enzovoorts. Kortom, wat moet je doen (en nalaten!) om te voorkomen dat opa de zaak sticht, de zoon hem uitbouwt en de kleindochter (-zoon) het bedrijf failliet laat gaan? En dus, ja, op enig moment verschijnt de notaris in beeld. Door middel van notariële akten kunnen regelingen worden getroffen om het bedrijf door een opvolgingstraject heen te loodsen.

Onze wereld is binnen enkele maanden tijd volledig veranderd; het restaurant dat iedere avond vol zat: dicht. De sportschool die net was geopend: op slot. Het huurcontract dat met diezelfde ondernemer was afgesloten: levert voorlopig niets op. De overheid versoepelt inmiddels de genomen maatregelen, maar de gevolgen zullen nog lang zichtbaar zijn.

Een paar jaar geleden heb ik me verdiept in de stamboom van mijn familie. Al snel vond ik veel van mijn voorouders. Wat mij daarbij opviel was dat gezinnen, in de periode van 1800 tot 1900, veel kinderen telden met dezelfde naam. In de familie van mijn vader kwam ik rond 1830 een gezin met 13 kinderen tegen waarin twee keer de naam Adrianus en twee keer de naam Pieter voorkwam.

‘Digitalisering en flexibiliteit gaan ons ondernemers door deze crisis helpen’. Ik heb deze uitspraak al een paar keer gehoord de laatste maanden. Tien jaar geleden beleefde ik mijn eerste portie crisis, en het waren toen ook deze factoren die mij er weer bovenop hielpen. Dat sommige ondernemers deze lessen nu pas leren, beschouw ik dan maar als een gevalletje ‘beter laat dan nooit’.

Jaarbegrotingen kunnen de prullenbak in. Winstvoorspellingen? Verliesprognose is een passendere term. Voor de meeste bedrijven althans. Binnenkort houden de meeste financiële steunmaatregelen van de overheid op. Hoe staat het MKB er voor wanneer de rook is opgetrokken? En de familiebedrijven? Betekent het virus voor uw onderneming slechts een kortstondig oponthoud? Of moet u als ondernemer noodgedwongen hard ingrijpen om uw bedrijf overeind te houden? Feitelijk is dit virus de ultieme solidariteitstest. Voor werkgevers, werknemers, overheid en banken. Voor alle betrokkenen. De andere kant opkijken en doen alsof je neus bloedt is uit den boze. Om de schade te beperken en het herstel te bespoedigen moet iedereen een eigen bijdrage leveren, op welke wijze dan ook.

Drie generaties aan de muur. Een statige zwart- wit foto in kostuum, een eind jaren negentig foto met jasjes met schoudervulling en een recent fris business casual portret. Drie individuen en toch zie je in één oogopslag dat zij samen het familiebedrijf vormen. Zelfs aan de kledingstijl.

Wist je dat het eten dat ’s avonds op tafel staat gemiddeld 30.000 kilometer heeft afgelegd om op ons bord terecht te komen?

Dat stond op het portier van de rode vrachtwagens. Een familiebedrijf in goederenvervoer in Stad aan het Haringvliet op Goeree-Overflakkee. Die weduwe is Jannetje Schuurman, geboren in 1902, overleden in 1993. En het is mijn lieve en dappere oma. Sneeuwwit lang haar in een knotje, heldere, soms priemende ogen in een prachtig gerimpeld gezicht. Mijn broertje en ik bij haar op schoot, elk op een knie, aandachtig luisterend als ze op woensdagmiddag het kinderverhaal uit de Margriet voorlas. Mijn moeder was dan aan het werk op het kantoor van het transportbedrijf. Zij toverde met haar typemachine grote witte vellen om in rekeningen en brieven.

Wat een goed idee om weer eens familiebedrijven in het zonnetje te zetten!

Het is maandagmorgen acht uur als ik ons kantoor binnen stap. Ik mag na maanden thuiswerken weer een dagje op kantoor zijn – in gedachten loop ik de trap op. In onze lege kantoortuin zoek ik een bureau. Pas daar valthet me op dat er allerlei stickers aangebracht zijn. Ons kantoor is anderhalfmeter-proof gemaakt. Eenrichtingsverkeer pijlen op de grond, wacht- en werkplekstickers. Zo had onze architect de inrichting toch niet bedacht. Ik heb al twee overtredingen gemaakt door het eenrichtingsverkeer te negeren. Ik moet duidelijk wennen aan deze nieuwe situatie.

Covid19 heeft mensen bewuster gemaakt van hun kwetsbaarheid. Het bracht de dood letterlijk dichterbij; in werkelijkheid en op TV. Men is aanzienlijk angstiger geworden en misschien ook wel gemaakt door de vele aandacht in de media. Hoe confronterend ook, het is belangrijk om als maatschappij de dood minder als taboe te accepteren als onderdeel van het leven.

Wie mij 25 jaar geleden vroeg wat ik wilde worden, kreeg als antwoord: rijk. Wie mij 10 jaar geleden vroeg wat ik wilde worden, kreeg als antwoord: gelukkig. Wie mij nu vraagt wat ik wil blijven, krijgt als antwoord: gezond. Ik zag mezelf na mijn Master Finance en Investments al helemaal staan op het machtige Wall Street. Het onder druk presteren, verkopen en veel geld verdienen. Fantastisch leek me het.

In Nederland hebben we ontzettend veel familiebedrijven. Ik heb er wat cijfers op nagekeken en las hierbij dat de familiebedrijven samen verantwoordelijk zijn voor ongeveer 50% van ons Bruto Nationaal Product. Zelf heb ik nooit voor een familiebedrijf gewerkt en heb dus geen referentie, echter wel een overtuiging.

Zoetermeer is eigenlijk net een grote familie waarin we wonen, samenwerken, soms een beetje ruzie maken, maar ook altijd omkijken naar elkaar. De afgelopen periode heeft de stad zich van haar beste kant laten zien. Daar ben ik trots op. Als we het samen doen, kunnen we meer bereiken. Zoetermeer kent veel familiebedrijven. Zelf ben ik eigenaar van twee Dierenboetieks, in Zoetermeer en Den Haag waar mijn zoon ook werkt. Maar ofje het nu een familiebedrijf kunt noemen? Onze kinderen hebben andere talenten en vinden hun eigen weg in deze wereld. Ik koester de momenten wanneer ze nieuwe stappen zetten.

Dat het leven niet onuitputtelijk leek, hadden we wel in de gaten. Dat het een keer zou stoppen of stagneren, voelden we eigenlijk best wel aankomen. Maar dat het zo snel zou gaan en zo ingrijpend zou zijn, hadden we in onze stoutste dromen niet durven denken. Corona veroorzaakt een impact die zijn weerga niet kent!