Foto: SHARE
“De energietransitie is een proces van de lange adem. We moeten daarin slim samenwerken en elkaar helpen,” hield wethouder Jurgen Nobel de ondernemers en andere belangstellenden van SHARE Meets voor. Op de agenda van de bijeenkomst op 2 december stond de vraag centraal, hoe we van fossiele brandstoffen naar een Haarlemmermeer gaan dat in 2050 CO2-neutraal is.
Nederland maakt ruimte voor de opwekking van duurzame energie en het aanleggen van netwerken voor warmte en elektriciteit. Wethouder Jurgen Nobel liet er voor de deelnemers geen misverstand over bestaan: “De energietransitie is van ons allemaal. Naast geduld zijn draagvlak, goede communicatie en goed kijken hoe andere gemeenten met oplossingen komen, belangrijke voorwaarden.
Draagvlak essentieel
Voor Jurgen Nobel is het enorm belangrijk dat er draagvlak is. “We willen iedereen meekrijgen. Verder is het van belang dat we goed communiceren over wat we doen, wat we willen en hoe we dat denken te doen. Ook willen we een slimme volger zijn. Dat betekent dat we alle initiatieven goed in de gaten houden en meenemen wat goed voor ons is. We hebben dertig jaar om tot grote veranderingen in onze energiehuishouding te komen. Die tijd moeten we goed gebruiken. Ik vergelijk ons met een marathonloper. Als je nu als een dwaas aan kop gaat lopen, haal je de finish niet ongeschonden. Dit is een proces van de lange adem. We moeten daarin slim samenwerken.”
De gespreksleider dit keer was Andrea van de Graaf, directeur van het gemeentelijke energiebedrijf Tegenstroom. Zij is winnares van de Guts Award en staat extra in de belangstelling. Ze gaf vervolgens het woord aan Jos Koeckhoven die gepokt en gemazeld is als boer en als ondernemer. Op het dak van zijn bedrijf liggen 1.412 zonnepanelen. Hij nam de deelnemers mee in zijn verhaal wat er allemaal bij zijn zonnedak kwam kijken.
Hoe regel je een zonnedak?
Het kan bijna niet anders dan dat Jos Koeckhoven een enorme passie heeft voor duurzaamheid. Tegelijkertijd is hij ondernemer en vindt dat het financieel moet uitkunnen. Samen met Tegenstroom en met subsidie van de landelijke overheid realiseerde hij een zonnedak dat veel meer energie opwekt dan voor zijn bedrijf nodig is. Zodoende levert hij elektriciteit aan Tegenstroom, voldoende voor 100 gezinnen. Zelfs Mysteryland dat jaarlijks naast zijn bedrijf neerstrijkt, wordt voor een groot deel gevoed door ‘stroom van Jos’. Daardoor komt de stroom voor dit festival niet meer van de milieuvervuilende dieselaggregaten. Andrea van de Graaf: “Op deze manier houden we ook zowel de geldstromen als de energiestromen in Haarlemmermeer.”
Nu zelf aan de slag
Hoe uitdagend, maar ook hoe lastig de energietransitie soms kan zijn, merkten de deelnemers bij het volgende onderdeel: de Serious Game Energy. Verdeeld over vijf groepen gingen ze met elkaar aan de slag op een kaart van de gemeente Haarlemmermeer om windmolens en zonnepanelen te plaatsen. Die moeten immers de komende 10-tallen jaren de fossiele grondstoffen gaan vervangen. Daaruit bleek dat de energietransitie vooral ook een ruimtelijke opgave is. Waar leg je die zonnepanelen en waar plaats je die windmolens? Inclusief het uitgangspunt dat de beschikbare daken dan nagenoeg al vol liggen... Dat valt nog niet mee, want er zijn ook nog andere ruimtevragers, bewonerswensen, polderkarakteristieken etc. Ook hier was de hoofdboodschap dan ook vooral dat we dit samen moeten doen.
‘Kijk goed om je heen’
Alex Tuinstra is manager van het programma Energietransitie bij de gemeente. “Jullie hebben zelf via de game gezien dat het een enorme puzzel is.” Hij legde de aanpak uit die de gemeenteraad unaniem vaststelde en die moet uitmonden als in 2030 ongeveer 49 procent aan CO2 is bespaard en in 2050 100 procent. “De aanpak van dit college is goed om je heen kijken wat er gebeurt en nuttige ontwikkelingen toe te passen in Haarlemmermeer. Dit college gaat dus voor slim volgen, het beleid op orde brengen en eigen initiatief van inwoners en ondernemers omarmen. Besef goed dat dit niet alleen een technische benadering is, maar ook een sociale opgave. Want je komt achter de voordeuren van de mensen. Als gemeente moeten we die faciliteren. Dat doen we dan ook volop, zoals met Winst uit je woning waarbij inwoners worden ontzorgd met isoleren en zonnepanelen.”
In 2021 moet elke gemeente duidelijk hebben, hoe wijken van het aardgas afgaan. “Wij moeten volgend jaar al met wijkuitvoeringsplannen komen, da’s best snel! En gaan dingen doen, zoals werk met werk maken. Als we toch al ergens in een wijk aan de slag gaan, kunnen we wellicht werkzaamheden combineren. Als gemeente hebben we de regie, maar we willen graag horen van inwoners en bedrijven wat ze willen. Heeft u een idee, hebt u een initiatief, vertel het ons.” De gemeentelijke aanpak met contactinformatie staat op www.haarlemmermeer.nl/nieuweenergie
Kunstje afkijken
De laatste spreker was Ymere-regiomanager Remco Pols. Hij roemde de succesvolle aanpak met Tegenstroom voor zonnepanelen. De woningcorporatie had er in Haarlemmermeer 8.800 op huurwoningen neergelegd. Dit leidde ertoe dat de corporatie zelf het bedrijf Iederzon oprichtte dat de woningen in alle gemeenten waar Ymere bezit heeft, van zonnepanelen voorziet. “We bouwen voort op het kunstje dat we in Haarlemmermeer hebben geleerd; inmiddels zijn er 2.500 zonnepanelen bijgelegd.” Voor heel Ymere kost de energietransitie ongeveer 4 miljard euro om in 2050 CO2-neutraal te zijn. “Als je dat terugrekent is dat ongeveer 53.000 euro per woning.”
Ymere’s kerntaak is het huisvesten van mensen met een kleinere beurs. Remco Pols: “Onze belangrijkste opgave is dus dat de woningen betaalbaar blijven. We zijn bezig met een onderzoek naar het energieneutraal maken van bestaande woningen. 70 procent van de huurders moet instemmen met veranderingen en dat doen huurders niet zomaar. Want aanpassingen geven veel rompslomp in de woning en de huur gaat omhoog want we moeten de investering wel terugverdienen.”
“Wat zeker ook speelt: moeten we het nu al doen of moeten we nog even wachten op nieuwe ontwikkelingen en prijzen? Dat is ook voor ons een behoorlijke uitdaging. Voor de energietransitie is de gemeente de allerbelangrijkste partner. Jullie moeten aangeven waar welke energiebron wordt gerealiseerd, dan zullen wij de woningen aanpassen. Wij begrijpen dat de gemeente aan ons vraagt voor de wijken waar we veel woningen hebben, welke energiebron je daar wil hebben en waar wij aan de slag gaan.”
2020
Dit was de laatste SHARE-bijeenkomst van dit jaar. Voor 2020 staat opnieuw een inspirerend programma klaar. Noteer alvast in de agenda, wo 25 maart 2020. Thema: Groot Schiphol Bereikbaar.
Wat is SHARE Meets
Een aantal keren per jaar organiseren Schiphol Groep, Rabobank, DuraVermeer, SADC, Schenk Makelaars en de gemeente Haarlemmermeer onder de naam SHARE Meets een bijeenkomst op een inspirerende locatie in de regio. Het doel is om in een informele, interactieve setting concreet aan de slag te gaan en slimme innovaties te vertalen naar winstgevende businesscases.
