Het afgelopen half jaar zijn in Leiden door verschillende partijen mooie stappen gezet op het gebied van zero emissie vervoer over water. Het inzamelen van kerstbomen met de uitstootvrije kerstbomenboot, is het meest recente initiatief. Op grotere schaal wordt al langer gewerkt met een uitstootvrije boot. Bij de renovatie van Cluster Zuid aan de Witte Singel, een project van Universiteit Leiden, is het bouwafval namelijk zonder uitstoot afgevoerd over water. Vandaag werd opnieuw bouwafval afgevoerd. Dit keer onder toeziend oog van alle betrokken partijen.
Zonder uitstoot goederen of afval vervoeren via het water zorgt voor minder verkeer door de smalle straten in de binnenstad en minder CO2-uitstoot. Zo houden we de stad verkeersveilig, gezond en bereikbaar.
Living Lab
Om ervaring op te doen in de dagelijkse praktijk en innovatieve oplossingen te ontwikkelen, is tijdens de renovatie van Cluster Zuid een zogenaamd Living Lab ingericht. Hierin werkten bouwcombinatie Cluster Zuid, bestaande uit Constructif en Kuijpers, Universiteit Leiden, Topsector Logistiek, Circle Line Logistics, Renewi en studenten van Hogeschool Rotterdam samen. Provincie Zuid-Holland, Constructif, Circle Line Logistics en gemeente Leiden hebben dit Living Lab gefaciliteerd en ondersteund.
Binnen het Living Lab stonden drie thema’s centraal: opslag en overslag in hubs aan de rand van de stad, vervoer over water vanaf de hub tot aan de bouwplaats en uitstoot op de bouwplaats zelf. Een van de belangrijkste resultaten is dat met behulp van een elektrische kraan op de bouw de afvalcontainers over de weg worden gehesen en in een laadbak van een elektrische duwboot worden getild. De containers worden vervolgens over water zonder uitstoot naar een overslaglocatie buiten de stad vervoerd en vanuit daar verder afgevoerd.
Vervolg
Het Living Lab heeft laten zien dat er toekomst zit in het gebruik van het water in Leiden voor goederenvervoer. Nu is het zaak om hier een vervolg aan te geven. Na kerstbomen en bouwmaterialen gaat het Lab zich komend jaar verder uitbreiden naar andere goederenstromen zoals lading voor horeca, pakketten en bedrijfsafval. Samen met bedrijfsleven werken we aan een vaste dienst voor vervoer over de grachten, zodat water weer een belangrijk onderdeel wordt van de stadslogistiek.
De gemeente gaat aan de slag met een visie op vervoer over water. Hierin komt onder andere te staan waar kades voor het laden en lossen van goederen aan moeten voldoen, welke laad- en lostijden er gaan gelden, hoe we omgaan met voorrangsregels en hoe de laadstroom voor elektrische voer- en vaartuigen geregeld moet worden. Deze elektrische voer- en vaartuigen bedienen, vraagt iets van chauffeurs en schippers. Het opleiden van mensen hiervoor is ook een van de leerpunten die opgepakt moet worden.
Wethouder Ashley North (Klimaat, Mobiliteit en Financiën): “Om Leiden verkeersveilig, leefbaar en bereikbaar te houden, willen we het verkeer in onze binnenstad anders organiseren. Zo sluiten we straten af voor doorgaand autoverkeer, begeleiden we bezoekers naar de parkeergarages aan de randen van de stad, en maken we daarmee meer ruimte voor de fietser, voetganger en groen. Ook vervoer over water kan een grote bijdrage leveren aan een gezonde en veilige binnenstad. Het uitproberen in de praktijk heeft laten zien dat het kan, en dat het werkt! Ik ben trots op alle partijen die dit hebben onderzocht en kijk met belangstelling uit naar het vervolg.”
Gerard Wesselink, senior beleidsmedewerker Mobiliteit & Milieu van provincie Zuid-Holland: “Als provincie hebben we het Living Lab in Leiden ondersteund, omdat we het zien als een voorbeeld voor andere steden in de regio en in Nederland. Leiden kent bruggen met de laagste doorvaarthoogte, de vaardiepte is vaak een uitdaging en de grachten worden druk bevaren door sloepen. Wat we hier aan vaardiensten ontwikkelen, kunnen we daarom overal toepassen. Als het in Leiden kan, kan het overal.”
Michel Leenders, hoofd Vastgoed van Universiteit Leiden: “De universiteit wil bijdragen aan een duurzame samenleving door onze eigen voetafdruk te verkleinen. Bij bouw- en sloopprojecten spelen circulariteit, hergebruik van materiaal en verminderen van de CO2-uitstoot een belangrijke rol. Het is mooi dat we bij het bouwproject Cluster Zuid met alle partijen ervaring op hebben kunnen doen met het elektrisch vervoer van bouw- en sloopafval over het water. We kunnen daar verder mee bij de volgende bouwprojecten van de Humanities Campus.”
Emile Frans, Site Manager bij Renewi: “Als toonaangevend recyclingbedrijf willen we ook onze eigen activiteiten zo duurzaam mogelijk uitvoeren waarbij we dagdagelijks zoveel mogelijk CO2-uitstoot willen vermijden. Het is immers belangrijk dat we in de recyclingketen ook in onze eigen bedrijfsvoering zorgvuldig rekening houden met de mogelijke impact dat het heeft op het milieu. Deze samenwerking zorgt voor minder CO2-uitstoot en minder verkeer. We zijn erg blij dat we hieraan een bijdrage kunnen leveren.”
Zero emissiezone in 2025
Leiden stimuleert ondernemers om steeds nadrukkelijker na te denken over schoon vervoer over weg en water. Nederland heeft de ambitie om in 2030 de CO2-uitstoot met 49% terug te dringen, Leiden omarmt deze ambitie, want in Leiden komt een derde van de uitstoot van roet van vrachtvervoer. Een manier om hier iets aan te doen, is inzetten op zero emissie stadsdistributie. Vanaf 1 januari 2025 mogen alleen schone vervoersmiddelen voor goederenvervoer de binnenstad en het Stationspleingebied van Leiden in. Dan krijgt Leiden een zero emissiezone voor vracht- en bestelwagens (waar ook klussenbussen onder vallen). Meer informatie hierover staat op www.leiden.nl/bevoorradenzonderuitstoot.
